روی 2

روی 2 

بعد از آهن فراوانترین ماده معدنی در بدن روی (zinc) است. روی در بسیاری از فعالیت های متابولیکی بدن دخالت دارد و در فعالیت بیش از 100 آنزیم در بدن نقش مستقیم دارد. حدود 48 درصد از جمعیت جهان از کمبود روی رنج می برند. (سمینار روی و سلامت انسان در استکهلم سوئد 2000) دلیل اصلی کمبود روی در انسان مصرف زیادی غلات حاوی روی کم در جیره ی غذایی است. در کشور های در حال توسعه مانند ایران، نان یکی از پایه های تغذیه بشمار می رود. بنابراین انتظار می رود کمبود روی در ایران نیز عمومیت داشته باشد. چون قسمت اعظم عنصر روی در سبوس گندم تجمع یافته و نان سفید از نظر محتوی روی (zn) بسیار فقیر می باشد.

 روی در جریان اعمال حیاتی بدن نظیر نگاهداری و کاربرد سیستم آنزیمها و سلولها را هدایت و سرپرستی می کند. در کارامتزاج و پیوند پروتئین اهمیت دارد. انقباض عضلات را کنترل می کند. به تشکیل انسولین کمک می کند و به معالجه ناراحتی های پروستات کمک می کند و رسوب کلسترول را در رگ ها کاهش می دهد. در جلوگیری از ریزش مو و محو خال های سفید روی ناخن موثر است. التیام یافتن زخم های داخلی و خارجی را تسریع می کند. مصرف روی باعث افزایش سیستم ایمنی بدن شده و بدن را در برابر بروز بیماری های عفونی مقاوم می کند. روی بعنوان یکی از مهمترین مواد معدنی در سلامت پوست، فرم گرفتن، استحکام ناخنها و تقویت ساختار مو نقش مهمی ایفا می کند. روی در بهبود عملکرد سیستم ایمنی، قوه بویایی، بینایی، چشایی، رشد و تکامل در طول دوره بارداری، کودکی، بلوغ، تقسیم طبیعی سلولها، تمرکز حواس، بهبود و تقویت سیستم جنسی، بهبود آکنه پوست، بهبود اگزما و در التیام زخم ها نقش بسیار موثری دارد. روی همچنین بر سم زدایی فلزات مضر مثل سرب و کادمیوم کمک می کند و اثرات سوء آلودگی هوا را کاهش می دهد. مصرف کافی روی ممکن است باعث بهبود وضعیت باروری مردان و در مان برخی ناباروری ها گردد. علائم بزرگ شدن خوش خیم پروستات مثل تکرر ادرار، را ممکن است با مصرف روی بهبود بخشید. اکثر مردم به خاطر کمبود روی در خاک ایران و در نتیجه عدم دریافت کافی از طریق تغذیه، دچار کمبود روی هستند که این مسئله بویژه در سنین کودکی و رشد اثرات جبران ناپذیری را در سلامت افراد می گذارد. رشد و نمو نامناسب، کوتاه قدی، بی اشتهایی، مشکلات در حافظه و یادگیری، اسهال، بدخوابی و بی خوابی، نازک شدن موی سر، کم پشتی و ریزش مو، پوست خشک و زبر، بهبود و ترمیم کند زخم ها، تاخیر در رسیدن به بلوغ، ابتلای مکرر به عفونت ها، احساس بی مزه بودن دهان، ترس از نور، اختلالات عصبی، همه از عوارض کمبود روی هستند که با مصرف مکمل های روی برطرف می شوند. عنصر روی نقش بسیار مهمی در متابولیسم استخوان دارد. غلظت روی در استخوان در مقایسه با سایر بافت ها بسیار بیشتر است. عنصر روی تاثیر ویتامین D را در متابولیسم استخوان از طریق فعال سازی سنتز DNA در سلولهای استخوانی افزایش می دهد. روی در درمان اسهال کودکان بسیار موثر است. در دستور العمل های سازمان بهداشت جهانی مبنی بر درمان اسهال مصرف مکمل های روی تاکید شده است. آمارها نشان می دهد که اسهال یک عامل شایع مرگ و میر کودکان در کشورهای در حال توسعه است که اغلب در بین اطفال از 6 ماهگی تا 5 سالگی بروز می کند. کوتاه قدی و کمبود وزن در کودکان ایرانی با مصرف روی قابل درمان است. کمبود روی با تغییراتی در حس بویایی و چشایی همراه است و سبب بی اشتهایی و کاهش وزن می شود. عنصر روی بر قدرت یادگیری و حافظه کودکان تاثیر قابل ملاحظه ای می گذارد. تاثیر روی بر عملکرد مغزی کاملاَ مشخص شده است و نورون های هیپوتالاموس مغز، غنی از روی هستند. ثابت شده است در کمبود روی، محرکهای الکتریکی از هیپوتالاموس با سرعت کمتر از حد نرمال انتقال داده می شوند. روی نقش مهمی را در توسعه سیستم عصبی مرکزی دوران جنینی و پس از تولد بازی می کند. به طور کلی روی برای بلوغ مغز بسیار ضروری است. به دلیل نقش روی بر سیستم ایمنی، کمبود آن مقاومت در برابر بیماری ها را کاهش می دهد و بویژه در کودکان، ابتلا به بیماری های شایع دوران کودکی از جمله بیماری های تنفسی و اسهال افزایش می یابد. کودکان دچار کمبود روی بیشتر در معرض عفونت ها قرار دارند. تاخیر در بلوغ جنسی از دیگر عوارض کمبود روی به شمار می رود. تاثیر و ترشح انسولین به طور مستقیم با روی در ارتباط است. میزان عنصر روی در پانکراس افراد سالم دو برابر دیابتی هاست که می تواند نشانه نقش آن در تولید انسولین باشد. کمبود روی به صورت مزمن و دائمی، صدمه بزرگی به سلولهای پانکراس که انسولین ترشح می کنند وارد می کند ودر سنین بالا، افراد دارای کمبود طولانی مدت روی می توانند دچار دیابت نوع 2 بشوند. عنصر روی بویژه در دیابتی ها زخم های مزمن ورید پا را ایجاد می کنند که گاهی منجر به قطع انگشتان پا می شود. مصرف روی در سوختگی ها، اعمال جراحی و بهبود زخم های بدن ضروری است. روی به عنوان ترمیم کننده بافتی و پوستی شناخته شده است. افرادی که از اگزما و حساسیت رنج می برند دارای روی پایینی هستند. کمبود روی در دوران بارداری عوارضی همچون سقط جنین، نقص عضو مادرزادی، وزن کم در زمان تولد و زایمان دیر یا زود هنگام را به دنبال دارد. کمبود روی در افراد مسن، در هنگام راه رفتن، اختلال تعادل را ایجاد می کند. همچنین کمبود روی باعث از بین رفتن بینایی در افراد پیر می شود. زنان حامله یا شیرده و یا خانم هائیکه از قرص های ضد حاملگی استفاده می کنند، نیاز زیادی به روی دارند. بعضی از بیماریها بر جذب روی تاثیر منفی گذاشته و باعث افزایش نیاز به روی می شوند مانند افراد الکلی، دیابت، بیماری کلیه، بیماری روده التهابی، اسهال مزمن، بیماریهای پانکراس، مشکلات پروستات و غیره. این افراد باید روی زیادی را وارد بدنشان بکنند. در اثر کمبود روی زخمهای طولانی مدت، ریزش مو، اختلال در رشد ناخن ها و پوسیدگی دندان، اختلالات باروری و کاهش میل جنسی، اسیدوز خفیف در خون، کندی رشد بچه ها، خشکی پوست و اگزما، عفونت های مکرر، کاهش اشتها، تشخیص طعم غذا، سوء هاضمه و زخم معده و نداشتن تمرکز حواس ایجاد خواهد شد. کمبود توام آهن و روی در مواد غذایی ایران عارضه ای به نام «کم خونی ایرانیIranianAnaemid » ایجاد کرده است که در منابع خارجی نیز از آن یاد شده است. همچنین نتایج تحقیقات انجام شده در ایران نشان داده است که عارضه کوتولگی همراه با هیپوگنادیسم و همچنین شیوع بیماری کم خونی بویژه در روستاها ناشی از کمبود روی بوده است